Kilka dni temu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oficjalnie zaprezentowano prawne rozwiązania, których wprowadzenie i zastosowanie mają pozwolić na skuteczną walkę z oszustwami podatkowymi. W konferencji w tej sprawie, oprócz premier Beaty Szydło wzięli udział również minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro i minister finansów Paweł Szałamacha.
Polacy oczekują, że państwo będzie chroniło tych, którzy uczciwie płacą podatki. Jednocześnie oczekują, że ci którzy tego nie przestrzegają, będą ukarani – zaznaczyła premier Beata Szydło. Minister Zbigniew Ziobro przywołał dane Najwyższej Izby Kontroli, wskazujące, że budżet państwa stracił w zeszłym roku gigantyczną kwotę ponad 80 mld zł w wyniku działania oszustów podatkowych. W ostatnich latach, spośród wyroków wobec 253 sprawców wielkich afer z wyłudzeniem podatku VAT, tylko w 31 przypadkach były to kary bezwzględnego pozbawienia wolności, w dodatku niskie. Zazwyczaj kończyło się na karach wolnościowych i grzywnach, w tym takich jak 1700 zł grzywny przy zysku z przestępstwa wynoszącym 3 mln zł. Według deklaracji, które padły na konferencji, celem rządu jest radykalna zmiana sytuacji w tym zakresie.
Minister Zbigniew Ziobro przedstawił zmiany w prawie karnym, które przygotował na prośbę Premier Beaty Szydło. W myśl nowych rozwiązań, gdy szkoda spowodowana fałszerstwem podatkowym jest większa niż 1 mln zł, albo sprawca uczynił sobie z oszustw stałe źródło dochodów, takie przestępstwo będzie zagrożone karą nie niższą niż 3 lata pozbawienia wolności. W praktyce oznacza to, że sąd nie będzie mógł kary zawiesić i sprawca będzie musiał trafić do więzienia, co najmniej na 3 lata, a maksymalnie nawet na 15 lat. Według rządu, stworzy to różnicę w zakresie kalkulacji i myślenia sprawców, czy opłaca się tego rodzaju przestępstwa popełniać. Co ważne, przy wielkich operacjach przestępczych, gdy wartość towarów lub usług wskazanych w fałszywych fakturach przewyższać będzie 5 milionów złotych, przewidziano jeszcze większe zaostrzenie kar. Sprawcom grozić będzie kara pozbawienia wolności od 5 do 15 lat, a w najcięższych wypadkach nawet 25 lat więzienia. Chodzi o to, aby kara oddziaływała, odstraszała i była realnym narzędziem nacisku w rękach przedstawicieli organów ścigania – wyjaśniał minister sprawiedliwości.
Propozycje przewidują jednocześnie możliwość łagodzenia kary, gdy sprawca ujawni wszystkie okoliczności przestępstwa, wskaże osoby z nim współdziałające i zwróci całą bezprawnie uzyskaną korzyść majątkową. Śledztwa dotyczące oszustw podatkowych prowadzone będą przez wyspecjalizowanych prokuratorów w prokuraturach regionalnych i prokuraturach okręgowych, zawsze pod nadzorem Prokuratury Krajowej. Najpoważniejsze z tych postępowań, związane z działalnością zorganizowanych grup przestępczych, będą prowadzone w Wydziałach Zamiejscowych Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej. Zbigniew Ziobro przygotował wytyczne w tej sprawie, które symbolicznie podpisał podczas konferencji i wręczył Premier Beacie Szydło. W wytycznych wskazał, że czynności podejmowane przez prokuratorów już od wstępnego etapu postępowania powinny być skierowane na ustalenie sprawców odgrywających w przestępczym procederze rolę wiodącą. Ma to prowadzić do szybkiego zebrania dowodów uzasadniających sporządzenie i ogłoszenie postanowień o przedstawieniu zarzutów tym osobom. Po wykonaniu tych czynności prokuratorzy każdorazowo powinni rozważyć potrzebę zastosowania środków zapobiegawczych, w tym wystąpienia do sądu o zastosowanie tymczasowego aresztowania, jak również podjąć decyzję o dokonaniu zabezpieczenia majątkowego na mieniu sprawcy, po dokonaniu ustaleń dotyczących stanu majątkowego podejrzanych i należącego do nich majątku. Prokuratorzy prowadzący postępowania o takie przestępstwa będą współdziałać ze specjalizującymi się w tej problematyce funkcjonariuszami Centralnego Biura Śledczego Policji, wydziałów do spraw przestępczości gospodarczej Komend Wojewódzkich Policji, delegatur Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz delegatur Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Zbigniew Ziobro podkreśla też w swoich wytycznych, iż żądane przez prokuratora kary pozbawienia wolności w sprawach dotyczących wyłudzenia nienależnego zwrotu podatku VAT lub dokonania innego istotnego uszczuplenia w tym podatku, powinny być odpowiednio surowe, odzwierciedlając wysoki stopień społecznej szkodliwości takich czynów, istotnie zagrażających bezpieczeństwu ekonomicznemu państwa. Celowe jest również dodatkowe stosowanie wobec sprawców takich czynów surowych grzywien, również po to, by pozbawiać ich korzyści osiągniętej wskutek przestępstwa.
Daniel Kleszcz, Fundacja LEX NOSTRA. Na podstawie materiałów prasowych Wydziału Komunikacji Społecznej i Promocji Ministerstwa Sprawiedliwości.