Projekt rządu dotyczący postępowania ze szczególnie niebezpiecznymi przestępcami

Na mocy amnestii z 1989 r. karę śmierci zamieniono na 25 lat pozbawienia wolności. Oznacza to, że wkrótce na wolność mieliby wyjść przestępcy skazani za najcięższe przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu jeszcze w PRL. Aby odpowiednie instytucje mogły kontrolować ich działania i w efekcie uniemożliwić popełnienie kolejnych podobnych przestępstw, Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o postępowaniu wobec seryjnych morderców i gwałcicieli. Znajdzie on zastosowanie do osób skazanych za te przestępstwa także w późniejszym okresie.

Jeśli zaistnieje uzasadnione podejrzenie, że po odbyciu kary sprawcy groźnych przestępstw mogliby, z powodu zaburzonej psychiki lub preferencji seksualnych, popełnić kolejne przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności seksualnej, mieliby być poddani nadzorowi prewencyjnemu lub umieszczeni w nowo utworzonym Krajowym Ośrodku Terapii Zaburzeń Psychicznych.

Poddani nadzorowi lub umieszczeni w Zakładzie będą mogli być tylko ci sprawcy, co do których wydana zostanie opinia, że stwarzają zagrożenie. Opinię taką wyda 2 powołanych przez sąd lekarzy psychiatrów. W sprawach osób z zaburzeniami preferencji seksualnych konieczne będzie jeszcze uzyskanie opinii biegłego lekarza seksuologa lub certyfikowanego psychologa-seksuologa. Sąd może powołać także innych biegłych.

Rozprawa o uznanie przestępcy za stwarzającego zagrożenie będzie odbywała się w składzie trzech sędziów zawodowych, obowiązkowo przy udziale prokuratora. Jeśli sąd uzna to za konieczne, sprawca zostanie doprowadzony siłą.

Jeśli sąd uzna, że dana osoba nie stwarza szczególnego zagrożenia, po zakończeniu odbywania kary nie zostaną wobec niej zastosowane żadne szczególne środki. Gdyby jednak sąd uznał inaczej, osoba ta zostanie poddana nadzorowi prewencyjnemu lub umieszczona w Krajowym Ośrodku Terapii Zaburzeń Psychicznych. Uzasadnieniem umieszczenia w ośrodku będzie przede wszystkim opinia biegłych, że osoba wykazuje bardzo duże prawdopodobieństwo popełnienia czynu zabronionego, bardzo niebezpiecznego dla zdrowia, życia, wolności seksualnej, zagrożonego karą co najmniej 10 lat pozbawienia wolności.

Jeśli prawdopodobieństwo popełnienia takiego czynu nie będzie bardzo wysokie, lecz jednak będzie istniało, sąd orzeknie nadzór prewencyjny, który może zostać połączony z terapią przeprowadzoną we wskazanym przez sąd ośrodku.

Osoba, wobec której zastosowano nadzór prewencyjny, będzie musiała na bieżąco informować Policję o zmianie miejsca swojego pobytu, zaś Policja otrzyma prawo do prowadzenia szczególnych uprawnień kontrolnych wobec takich osób. Jeśli nabierze podejrzeń, że osoba, wobec której zastosowano nadzór, przygotowuje się do popełnienia kolejnego przestępstwa (np. nabywa nielegalnie broń), będzie mogła zarządzić kontrolę operacyjną (maksymalnie na 3 miesiące z możliwością przedłużenia na 3 kolejne). Choć kontrola taka wiąże się z ingerencją w prywatność, to jest uzasadniona przez ważny interes społeczny, jakim jest ochrona obywateli i porządku publicznego.