„Podstawą kontaktu (…) jest szacunek, a nawet pewna pokora wobec bogactwa odsłaniającej przed oczyma struktury świata drugiego człowieka (…)”
A.Kępiński „Autoportret człowieka”
Jak wskazuje Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 roku o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów,
w myśl art. 4 1. Wykonywanie zawodu psychologa polega na świadczeniu usług psychologicznych, a w szczególności na:
- ● diagnozie psychologicznej
- ● opiniowaniu
- ● orzekaniu, o ile przepisy odrębne tak stanowią
- ● psychoterapii
- ● udzielaniu pomocy psychologicznej
Kluczowym w kontakcie z pacjentem-klientem bez względu na obszar trudności z jakim się zgłosił do Psychologa, jest bycie autentycznym w odbiorze, akceptacja rozmówcy (w tym wypadku pacjenta-klienta). Obniżenie do minimum poczucia braku zrozumienia, lęku i cierpienia, a maksymalizacja poczucia bezpieczeństwa, akceptacji i podmiotowości, co w konsekwencji doprowadzi do przyjęcia przez niego postawy otwartości i szczerości.
Jeżeli psycholog zadba o powyższe elementy, dalszy proces komunikacji będzie znacznie łatwiejszy. Jak zatem wygląda komunikacja między podmiotami? Czym jest proces komunikacji? Jakie elementy wchodzą w skład procesu komunikacji dobrej i efektywnej?
Komunikacja jest wymianą informacji, na różny temat. Jak wskazuje J. Reusch (1972), istnieją trzy poziomy komunikacji. Są to:
- ● poziom społeczny, wskazująca na aspekt międzyludzki;
- ● poziom interpersonalny, czyli słowa oraz mimika niewerbalna;
- ● poziom intrapersonalny obejmującą osobistą sferę człowieka.
Zasadniczymi elementami komunikacji są:
- ● komunikat, w odniesieniu do tego, co się mówi;
- ● kontekst, w rozumieniu znaczeniu i czynników sytuacyjnych;
- ● uczestnicy, czyli komunikujące się strony (nadawca i odbiorca);
- ● kanał przekazu, w znaczeniu rodzaju kanału;
- ● szumy w rozumieniu zakłóceń i innych bodźców;
- ● sprzężenie zwrotne, w związku z otrzymaniem informacji zwrotnej.
W pracy psychologa, jasne i precyzyjne komunikowanie informacji zrozumiałej dla klienta stanowi priorytet. Nadawany komunikat musi być zrozumiały. Należy zatem wyjaśnić pacjentowi zasadność współpracy z psychologiem i kolejnych jej etapów. Obok wypowiadanych słów, wyrażeń czy stwierdzeń Psycholog nie może zapominać o nieustannie utrzymującej się mowie niewerbalnej. Zalicza się do niej: mimikę twarzy, gesty, tembr głosu czy przybrany ton. Całe ciało jest źródłem nadawanej informacji stąd też mowa werbalna, jak i niewerbalna, muszą być ze sobą zsynchronizowane.
Kompatybilność staje się zatem gwarantem satysfakcjonującej rozmowy dla każdej ze stron. Warto o tym zawsze pamiętać gdyż, jak podkreśla wielokrotnie Ewa Wilczek-Różyczka (2007), pracujący z psychologiem pacjent-klient to niezwykle wrażliwy i specyficzny, a tym samym trudny rozmówca.
Jeżeli chciałbyś/ abyś porozmawiać, czujesz potrzebę zmiany ale nie wiesz od czego zacząć – Nie wahaj się!
Nasz psycholog zawsze jest gotowy poświęcić Ci swój czas.
Nasz adres
Sienna 45 lok. 5
00-121 Warszawa
tel. (+48 22) 412-70-02
fax. (+48 22)412-70-03
Autor: mgr Dagmara Maria Boruc
Specjalista z zakresu psychologii, pedagogiki specjalnej, resocjalizacji i wspomagania rodziny.
Fundacja Lex Nostra
Bibliografia
- Kępiński, A., (2014). Autoportret Człowieka. Myśli i aforyzmy. Wydawnictwo Literackie
- Reusch, J., (1972). Semiotic approach to human relations. Monton The Hagne 1972, s. 35-36
- U. 2001 nr 73 poz. 763., (2001). Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 roku o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów.
- Wilczek- Różyczka, E., (2007). Komunikowanie się z chorym psychicznie. Wydanie 1. Wydawnictwo Czelej Sp.z.o.o. Lublin 2007